Με το τέλος του εξαμήνου οι φοιτητές/τριες αναμένεται να είναι σε θέση:

1. Να κατανοούν τις βασικές έννοιες της Γνωστικής Ψυχολογίας.
2. Να περιγράφουν τις έννοιες της Γνωστικής Ψυχολογίας και τις εφαρμογές τους στην καθημερινή ζωή.
3. Να σχεδιάζουν απλά πειράματα πάνω σε ερωτήματα των αντίστοιχων ερευνητικών πεδίων.

Οι φοιτητές/τριες αναμένεται να αποκτήσουν τις εξής δεξιότητες:

1. Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
2. Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
3. Λήψη αποφάσεων
4. Αυτόνομη εργασία
5. Ομαδική εργασία
6. Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
7. Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
8. Κριτική Σκέψη

1. Ιστορική αναδρομή στο πεδίο της γνωστικής ψυχολογίας από τις απαρχές της έως τις σύγχρονες προσεγγίσεις της τεχνητής νοημοσύνης και της γνωστικής νευροεπιστήμης.
2. Μέθοδοι μελέτης και έρευνας των γνωστικών φαινομένων. Πειραματικές μέθοδοι, παρατήρηση, αυτο-αναφορές.
3. Αισθήσεις (όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή): το νευρωνικό τους υπόστρωμα και τα χαρακτηριστικά τους. Πειράματα ψυχοφυσικής, κατώφλια αισθήσεων, κωδικοποίηση και μορφομετρατροπή, ελάχιστα αντιληπτές διαφορές, πόνος. Φαινόμενα όπως το οπτικό μετείκασμα, το μετείκασμα της κίνησης και η ερμηνεία της συναισθησίας.
4. Αντίληψη: Το νευρωνικό της υπόστρωμα και οι θεωρητικές προσεγγίσεις (ασυνείδητος συμπερασμός Helmholtz, αρχές αντιληπτικής οργάνωσης Gestalt, κανονικότητες του περιβάλλοντος Το οπτικό σύστημα και η φύση των αντιληπτικών δεδομένων. Αντίληψη μεγέθους – απόστασης (αντίληψη βάθους, μονοφθαλμικά και διοφθαλμικά σήματα βάθους). O μηχανισμός των οπτικών πλανών. Οπτικές πλάνες βάσει των φυσιολογικών μηχανισμών και οπτικές πλάνες βάσει των γνωστικών στρατηγικών. Χρωματική αντίληψη. Αντίληψη κίνησης. Η προσέγγιση του Gregory.
5. Αναγνώριση μορφών: το μοντέλο του πανδαιμονίου, η οικολογική θεωρία του Gibson, η υπολογιστή θεωρία του Marr, αντιληπτικά συστήματα επεξεργασίας προσώπων, προσωπαγνωσία, αντιληπτική προσδιοριστική τάση και οι παράγοντες που την επηρεάζουν.
6. Προσοχή: Τα είδη της προσοχής (επιλεκτική, συντηρούμενη, διαμοιρασμένη και στροφή της προσοχής) και πειραματικά δεδομένα για την επεξεργασία των πληροφοριών. Τα πειράματα διχωτικής ακοής του Cherry. Θεωρίες για την προσοχή: το μοντέλο φίλτρου του Broadbent, το μοντέλο αποδυνάμωσης της Treisman, το μοντέλο συνάφειας ή τελικής επιλογής των Deutsch & Deutsch, κριτική στα μοντέλα, το μοντέλο περιορισμένης ικανότητας της προσοχής του Kahnemann, επιμέρους μονάδες επεξεργασίας-το μοντέλο των πόρων Allport, κατανομή της προσοχής, εξάσκηση και αυτοματοποίηση, το μοντέλο εποπτικού ελέγχου των Norman & Shallice. Προσανατολισμένη και αυτόματη προσοχή.
7. Χαρακτηριστικά και φαινόμενα που συνδέονται με τη λειτουργία της προσοχής: Η θεωρία του φορτίου, το φαινόμενο Stroop, έκδηλη και καλυμμένη προσοχή, κεντρική και περιφεριακή όραση, σάρωση και καθήλωση, χάρτης των εξεχόντων χαρακτηριστικών, η χρήση της προένδειξης του Posner, τύφλωση απροσεξίας, τύφλωση αλλαγής, πρόσδεση και ενοποίηση αντιληπτικών χαρακτηριστικών
8. Κατηγοριοποίηση: Οικογενειακή ομοιότητα, η προσέγγιση του προτύπου της Rosch, προτυπικότητα, χρήση της τεχνικής επαλήθευσης πρότασης, η προσέγγιση του υποδείγματος, επίπεδα κατηγοριοποίησης, το σημασιολογικό δίκτυο των Collins & Quillian, , συνδετιστικά μοντέλα, ενεργοποίηση και διάδοση, η διαδικασία μάθησης, η προσέγγισης της σημασιολογικής κατηγορίας και τα είδη, η προσέγγιση της αντιπροσώπευσης, κατοπτρικοί νευρώνες, αξιολόγηση όλων των προσεγγίσεων.
9. Αναπαραστάσεις: Η γνώση και η αναπαράστασή της, ορισμός και είδη γνώσης, κώδικας και περιεχόμενο, είδη γνωστικών μονάδων. Θεωρίες αναπαράστασης δηλωτικής γνώσης, σημασιολογική αναπαράσταση, νοερή εικονική αναπαράσταση, νοερά μοντέλα, χρονικά νήματα. Αναπαράσταση διαδικαστικής γνώσης, σχέσεις με τη δηλωτική γνώση, Τ.Ο.Τ.Ε., δαίμονες, νοερές παραγωγές.

Πρόσωπο με πρόσωπο

Χρήση Τ.Π.Ε.:

● Κατά την διδασκαλία
● Κατά την διάρκεια των εργαστηριακών ασκήσεων
● Στην επικοινωνία με τους/τις φοιτητές/τριες

Οι φοιτητές/τριες αξιολογούνται*:

● στη διάρκεια των μαθημάτων και των εργαστηριακών ασκήσεων
● στην συγγραφή και παρουσίαση εργασιών/ ασκήσεων (ατομικών ή ομαδικών). Τα θέματα των εργασιών/ εργαστηριακών ασκήσεων, η ημερομηνία παράδοσης, η έκταση της κάθε
εργασίας και τα ακριβή κριτήρια αξιολόγησης ανακοινώνονται από την αρχή του εξαμήνου προφορικά από τον/την διδάσκοντα/ουσα και αναρτώνται στην πλατφόρμα e-class ως μέρος των οδηγιών του μαθήματος.
● στο τέλος των μαθημάτων με γραπτές εξετάσεις (ερωτήσεις σύντομης και εκτεταμένης απάντησης).

*Η συστηματική συμμετοχή στις εργαστηριακές ασκήσεις είναι υποχρεωτική και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την συμμετοχή στις τελικές εξετάσεις και την τελική αξιολόγηση του/της φοιτητή/τριας.

Τελική Βαθμολογία:

Στην τελική βαθμολογία συνεκτιμάται:

● η επίδοση των φοιτητών/τριών στις γραπτές εξετάσεις (70% του τελικού βαθμού)
● η επίδοση των φοιτητών/τριών στις
εργαστηριακές ασκήσεις (30% του τελικού βαθμού), εφόσον ο βαθμός της τελικής εξέτασης είναι τουλάχιστον 5.

Τα κριτήρια αξιολόγησης ανακοινώνονται από την αρχή του εξαμήνου προφορικά από τον/ την
● διδάσκοντα/ουσα και αναρτώνται στην πλατφόρμα e- class ως μέρος των οδηγιών του μαθήματος.

Atkinson, R., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Εισαγωγή στην ψυχολογία του Hilgard (Μετάφραση: Μ. Σόλμαν). Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Eysenck, M., W. (2010). Βασικές Αρχές Γνωστικής Ψυχολογίας. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Goldstein, B. E. (2018). Γνωστική Ψυχολογία (επιστ. επιμ. Ν. Μακρής). Αθήνα: Εκδόσεις Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ - Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ Ο.Ε.
Μatlin, M. W., & Farmer, T. A. (2020). Γνωστική Ψυχολογία (Επιμ.: Α. Βατάκη, Α. & Ε. Ζιώρη). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα
Schacter, D.L., Gilbert, D.T, Wegner, D.M, & Nock M.K (2012). Εισαγωγή στην ψυχολογία (Επιμ.: Βοσνιάδου, Σ.). Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg
Κωσταρίδου-Ευκλείδη, Α. (2011). Γνωστική Ψυχολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
Επιστημονικά άρθρα τα οποία αναρτώνται στην πλατφόρμα του μαθήματος.

Attention, Perception & Psychophysics
Cognition
Cognition and Emotion
Cognitive, Affective and Behavioral Neuroscience
Cognitive Science
Cognitive Systems Research
Consciousness and Cognition
Journal of Cognitive Neuroscience
Sensation & Perception
Trends in Cognitive Sciences
Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance
Perception
Perceptual and Motor Skills
Topics in Cognitive Science